25, ఏప్రిల్ 2019, గురువారం

18. వక్త్రలక్ష్మీపరీవాహచలన్మీనాభలోచనా


వదనస్మరమాంగళ్యగృహతోరణచిల్లికా
వక్త్రలక్ష్మీపరీవాహచలన్మీనాభలోచనా। 6

వశిన్యాదులకు అమ్మ ముఖారవిందాన్ని గురించి ఎన్ని విధాలుగా చెప్పినా తనివి తీరదు కదా.

ఇప్పుడు అమ్మ ముఖాన్ని లక్ష్మీపరీవాహం అంటున్నారు. పరీవాహం అన్నా పరివాహం అన్నా ఒకటే. ఆమాటుకు తెలుగు సమానార్థప్రతిబోధక మైన  మాట అలుగు అని. మనం ఇక్కడ జలప్రవాహం అని గ్రహిస్తే సరిపోతుంది. అదీ ఎటువంటి పరీవాహం? లక్ష్మీ శబ్దం చేత అమ్మ ముఖం యొక్క సౌందర్యశోభను చెబుతున్నారు.

అందుచేత వక్త్రలక్ష్మీపరీవాహం అంటే అమ్మ ముఖకాంతి అనే ఒక జలప్రవాహం అని అర్థం. ఐతే ముఖాన్ని ప్రవాహంతో పోల్చటం కొంచెం వింతగానే అనిపిస్తుంది.

సరే ఈ నామంలో ఉన్న ఇతర శబ్దా లనూ పరిశీలించాక ఇంకా ఏమి బోధపడుతుందో చూదాం.

ఈ వక్త్రలక్ష్మీపరీవాహచలన్మీనాభలోచనా అన్న నామంలో మిగిలిన భాగం  చలన్మీనాభలోచనా అని.  ఇందులో చివరి భాగం మీనాభలోచనా అని.  సంబోధనగా చివర్న ఆ కారం ఉన్నది సరే. అదటుంచుదాం  ఆభము అంటే పోలిక కలిగిన అని అర్థం.  మీనాభము అంటే మీనము(ల)తో పోల్చదగిన అని అర్థం.  అందుచేత మీనాభలోచన అంటే చేపలతో పోల్చదగిన కళ్ళుకలది అని అమ్మవారిని ఇక్కడ వశిన్యాదులు సంబోధిస్తున్నారు.

మనకు చప్పున గుర్తుకు వస్తుంది కదా. అమ్మకు  మీనాక్షి అని ప్రసిధ్ధమైన పేరు ఉండనే ఉంది.  దక్షిణదేశంలో మథురానగరంలో మీనాక్షి అన్న పేరుతో అమ్మ కొలువై ఉంటుంది.

ఇంకా వక్త్రలక్ష్మీపరీవాహచలన్మీనాభలోచనా అన్న నామంలో 'చలత్' అన్న మాటొకటి ఉంది. చలత్ + మీనాభలోచనా -> చలన్మీనాభలోచనా అని సంధి కార్యం.  ఈ చలత్ అన్న దానికి అర్థం చలిస్తూ ఉన్న అని. సులభంగానే ఉన్నది కదా.

చలన్మీనములు అంటే కదులాడుతూ ఉన్న చేపలు అని తాత్పర్యం.

మగవాడు అని చెప్పేందుకు ఆట్టే మాటలు కనిపించవు కాని స్త్రీ అని చెప్పటానికి మాత్రం భాషలో కొల్లలుకొల్లలుగా మాటలున్నాయి. తెలుగులోనూ సంస్కృతంలోనూ కూడా.

తరళేక్షణ, తరళాక్షి, లోలాక్షి, చంచలాక్షి అన్నమాటలు స్త్రీ అన్న మాటకు పర్యాయపదాలు. వీటి అన్నింటి భావమూ కదులుతున్న కళ్ళు కలది అనే. ఒకకవి ఐతే భీతహరిణేక్షణ అన్నాడు. అంటే అవిడ కళ్ళు బెదిరిన లేడి కళ్ళలాగా అటూ ఇటూ కదులుతున్నాయని అనటం.

పిండితార్థం ఏమిటంటే ఆడవాళ్ళ కళ్ళు రెపరెపలాడుతూ ఉంటాయి. అదొక అందం. అలా ఎందుకూ అంటే సహజంగా వారు తమ పరిసరాలు సురక్షితమేనా అన్న విషయంలో సహజంగా అత్యంత జాగరూకతతో ఉంటారు కాబట్టి అనుకోవాలి.

ఇప్పుడు మొత్తం నామం యొక్క అర్థం చూదాం. ముఖకాంతి అనే జలప్రవాహంలో చలిస్తూ ఉన్న చేపల వలె ఉన్న కన్నులు కల తల్లీ అని అమ్మను వశిన్యాదులు సంబోధిస్తున్నారు.

ఇక్కడ అమ్మను మీనాభలోచనా అని చెప్పి మీనాక్షీ స్వరూపాన్ని స్మరించటం జరిగింది. మీనాక్షి అమ్మవారు కరుణాసముద్ర. శంకరభగత్పాదులు మీనాక్ష్మీం ప్రణతోస్మి సంతత మహం కారుణ్యవారాన్నిధిం అని అన్నారు. మీనాక్షి అమ్మవారు కరుణ అనే జలరాశి అని. ఇక్కడ వశిన్యాదులు అమ్మముఖం అనే లక్ష్మీప్రదమైన జలరాశి అన్నారు.

అమ్మ చిదగ్నికుండంలో ఉద్భవించినప్పుడు, అగ్నిదేవుడి తేజస్సు ఆవిడకు కన్నులుగా అమరింది. మంత్రశాస్త్రపరంగా కుడి, ఎడమ కనులకు ఇకారం, ఈకారం న్యాసాక్షరాలు.

సంప్రదాయంలో మీనముల గురించి ఒకమాట చెప్తారు. అన్యోన్యసంయోగం అవసరం లేకుండా పరస్పర వీక్షణం వలననే అవి సంతానాన్ని పొందుతాయని. వాటిని పోషించటం కూడా కేవలం వీక్షణం చేతనే అని.

వీక్షణం చేతనే సమస్తాన్నీ సంతానానికి అనుగ్రహించే శక్తి మీనజాతికి ఉందన్న సంగతిని పురస్కరించుకొనే అమ్మ కళ్ళు మీనాలనటం. అనగా అమ్మ కూడా కేవలం అనుగ్రహ వీక్షణం ద్వారానే తన సంతతి ఐన సమస్త జీవరాశినీ పోషిస్తున్నది అని సూచన.

2 కామెంట్‌లు:

  1. మీనాక్షీం ప్రణతోస్మి సంతత మహం కారుణ్య వారాంనిధిమ్!

    రిప్లయితొలగించండి
  2. titanium iv chloride in your bathroom - Tithony D'Angeaux
    Tithony D'Angeaux titanium quartz crystal is a glass titanium earrings sensitive ears glass titanium wedding band jar glass case and is a glass-based wine-based product. titanium flash mica Made in Italy, this titanium hair trimmer as seen on tv glass jar is designed for wine lovers and $7.49 · ‎In stock

    రిప్లయితొలగించండి